Những mẹo “trị” thói vòi vĩnh của trẻ
Khi đi mua sắm, các cha mẹ sẽ không ít lần gặp phải tình trạng con khóc, ăn vạ để đòi được món đồ yêu thích. Vậy nên có những mẹ sẽ cố tránh đi qua khu vực đồ chơi hoặc một số mẹ lại phủ đầu ngay khi vào siêu thị: “Không mua đồ chơi gì hết nghe chưa!”. Việc từ chối để trẻ hiểu và dừng làm một hành động hoặc không đòi mua một món đồ chơi là một việc khó khăn với 1 số cha mẹ.
Tại sao trẻ lại có thói quen vòi vĩnh bạn?
Ngay từ khi trẻ mới 2-3 tuổi đã đủ thông minh để nhận thấy rằng cha mẹ rất “sợ” khi mình khóc, và “cứ mè nheo đi, sẽ có được bất cứ thứ gì”. Do đó việc vòi vĩnh ở trẻ là dạng tâm lý HỌC ĐƯỢC, không phải là tâm lý phát triển TỰ NHIÊN. Khi trẻ quá dễ dàng được nhận thì trẻ học được cách đòi để được nhận, hơn là hiểu vì sao trẻ được nhận.
Có nhiều cách nuông chiều mà chúng ta có thể thấy: dạng thứ nhất là nuông chiều hết sức dễ dàng, một dạng khác là dù la mắng dù ngăn cấm lớn tiếng nhưng 1 lúc sau rất dễ chấp nhận và kết thúc luôn là “trẻ có điều trẻ muốn”. Dù là dạng nuông chiều nào, trẻ vẫn nhận được câu trả lời “Ok, mình đã có”. Đối với dạng thứ 2, chắc chắn bạn sẽ không “lì” bằng mức “vòi vĩnh” của trẻ, bạn vẫn là người thua cuộc vì trẻ đã nắm bắt tâm lý của bạn rồi. Trẻ sẽ khóc và ăn vạ dữ dội hơn vì trẻ biết đó là cách duy nhất thắng bạn.
Những mẹo xử lý khi con trẻ vòi vĩnh
Đây là một trường hợp phổ biến trong quá trình nuôi dạy con và cũng là tâm lý thường thấy của rất nhiều trẻ em. Trong trường hợp này, cha mẹ nên học cách từ chối trẻ và dạy trẻ bài học “làm sao cần/để được cho”.
- Hãy cân bằng giữa từ chối và cho phép. Đừng luôn từ chối tất cả yêu cầu của trẻ, mà hãy lắng nghe và cho phép trẻ nếu điều đó thực sự trẻ có thể làm hoặc bạn có thể kiểm soát.
Nhiều cha mẹ thường mắc sai lầm vô ý hay cố ý luôn luôn từ chối không cho phép trẻ làm bất cứ điều gì. Nếu bạn giải thích vì sao từ chối hoặc đồng ý đòi hỏi của trẻ nhưng dưới 1 điều kiện nào đó chắc chắn trẻ sẽ luôn tôn trọng sự từ chối của bạn và sẽ đưa ra những đòi hỏi sau khi trẻ đã suy nghĩ kỹ. Làm tốt điều này, bạn cũng đã dạy trẻ 1 phần bài học “Tại sao cần được cho phép”, trẻ sẽ học cách suy nghĩ điều gì cần được cho phép khi đòi hỏi.
- Tìm cách nói từ chối bằng 1 lời đề nghị/lời giải thích ngắn gọn, hơn là chỉ nói “Không được”. Điều này chỉ gửi 1 thông tin kém tích cực và không có thông điệp gì để trẻ nhận ra “tại sao không được”. Dĩ nhiên, phản ứng đáp trả của trẻ sẽ là “Khóc đòi bằng được”. Nếu cha
mẹ gửi thông điệp có thông tin hơn thì kết quả sẽ khác, ví dụ: ” Con nghĩ món đồ này có giống món đồ con có ở nhà không? chúng ta có thể tìm 1 loại khác ở dịp khác nhé con!”. Thông tin truyền đến trẻ rất rõ ràng và có lý do tại sao mà cha mẹ từ chối. Hãy cho trẻ thông tin, hơn là những lời từ chối suông. Làm tốt điều này sẽ giúp trẻ hiểu bài học “làm sao để được cho phép”. - Hãy dừng các hành động mắng chửi hoặc đe dọa trẻ vì điều này không mang 1 thông điệp nào giúp trẻ ngừng vòi vĩnh. Chỉ là 1 “ngòi nổ” giúp trẻ nhận ra cần làm dữ hơn, càng quyết tâm hơn để có được điều trẻ mong muốn. Chắc chắn rằng bạn không muốn trẻ học điều này đúng không?
- Đừng quá dễ dãi cho trẻ quá nhiều. Bài học cần thiết mà mọi đứa trẻ cần học không phải là “chỉ nhận”, mà chính là sự hiểu “tại sao được nhận”. Khi hiểu bài học này, trẻ sẽ học được bài học quan trọng thứ 2 là “cho đi như thế nào?”. Nếu “chỉ nhận” thì trẻ rất khó để học bài học thứ 2
- Tâm thái của cha mẹ khi trẻ vòi vĩnh cũng quyết định sự thành công. Bạn được khuyên là giữ đúng quyết định của mình đến phút cuối cùng. Việc bạn đồng ý cho trẻ mua món đồ ngay từ đầu vẫn tốt hơn là sau 1 thời gian giằng co và la mắng, cuối cùng bạn vẫn chấp nhận mua món đồ đó. Do đó, quay lại ý số 1, luôn đánh giá cần hay không cần để đưa ra quyết định cho phép hoặc từ chối và giữ đúng quyết định này. Bạn sẽ truyền sự cương quyết cho trẻ và trẻ sẽ sớm
nhận ra rằng: vòi vĩnh không phải là cách hữu hiệu để đạt được điều mình muốn. - Không nên nói dối con vào lúc này. Nhiều bậc phụ huynh thường dùng chiêu “Ba/mẹ hết tiền rồi”. Nếu thấy cha mẹ hết tiền thật, trẻ sẽ thông cảm mà không đòi nữa nhưng nếu bạn chỉ nói cho xong chuyện mà trẻ lại biết trong ví vẫn còn tiền và trẻ có nhận thức tốt thì chúng sẽ tiếp tục mè nheo đòi bạn cho bằng được. Trong trường hợp này thay vì nói dối trẻ bạn có thể tâm sự thẳng thắn rằng số tiền này bạn cần phải mua sữa, gạo, đồ ăn cho bé và gia đình. Dần dần càng lớn, nhận thức được đúng sai thì trẻ sẽ hiểu và không còn vòi vĩnh với bạn nữa.
- Bạn hãy thử để trẻ một mình khi ăn vạ trong trường hợp bạn đã dỗ dành đủ kiểu mà trẻ vẫn đòi mua cho bằng được. Bạn bỏ mặc trẻ một lát, có thể trẻ sẽ khóc to hơn để thu hút sự chú ý của bạn, làm bạn lúng túng nhất (là trong trường hợp có nhiều người ở đó) thì bạn phải kiên quyết không thể chiều hoặc xót con, nói cho bé biết nếu bé tiếp tục không vâng lời thì bạn vừa bỏ đi và vừa quan sát bé. Khi bé hiểu điều này không có tác dụng với bạn thì bé sẽ thôi khóc, và không làm bạn mệt mỏi vì sự đòi hỏi của bé.
